Do đó, ý nghĩa của tác phẩm lịch sử nằm ở định hướng cho hành động chính trị và thực tế. Sau khi hoàn tất bốn bước đầu này, bạn đã có thể có đủ thông tin về cuốn sách và biết mình có muốn, có nên đọc nó kỹ hơn hay không. Việc viện đến các yếu tố đặc trưng thường kém thuyết phục hơn, nhưng lại có thể giải thích các quy tắc cặn kẽ hơn so với việc lấy ví dụ về việc sử dụng các quy tắc.
Tác phẩm được hoàn thành với sự giúp đỡ của Viện Nghiên cứu Triết học, các tác giả chính là giám đốc và phó giám đốc của viện này). Thống nhất thuật ngữ với tác giả bằng cách phân tích các từ khoá. Giả sử, bạn bị bỏ lại trên một hoang đảo ít nhất là trong một thời gian dài và được phép mang theo mười cuốn sách.
Hội thoại triết học: Đây là phương thức trình bày triết học đầu tiên tính theo thời gian (không phải theo tính hiệu quả) và được Plato dùng trong tác phẩm Dialogues (Những cuộc hội thoại). Ngược lại, khi một người nhận định sai về một vấn đề có nghĩa là anh ta không có đủ thông tin về nó. Có thể bạn không đồng ý với quan điểm của tác giả về việc vấn đề nào là cơ bản nhưng dù sao bạn vẫn học được từ ông điều gì đó.
Nếu các tác giả và giáo viên không sắp xếp, hoặc không biết thống nhất và tổ chức những thông tin mà họ truyền đạt thành những phần khác nhau, thì sẽ chẳng ích gì khi hướng dẫn người đọc hay người nghe tìm kiếm tính chỉnh thể và khám phá cấu trúc của cả cuốn sách. Nếu là chuyên gia thì có thể kết hợp hoàn toàn. Vậy là bạn đã đọc lướt qua cuốn sách một cách có hệ thống, theo cách đọc kiểm soát đầu tiên.
Khi đọc kiểm soát một cuốn sách, dù thời gian cho phép ít đến đâu, bạn cũng phải trả lời được câu hỏi Sách này thuộc loại gì: tiểu thuyết, lịch sử hay khoa học?. Ông dùng từ pointer-reading để chỉ việc đọc các con số hay ký hiệu trên các dụng cụ khoa học, tức là sử dụng từ reading theo nghĩa hoàn toàn thông dụng chứ không phải theo nghĩa chuyên môn. Nghệ thuật của việc đọc ở các cấp độ trên sơ cấp thể hiện qua những câu hỏi đúng và có trật tự.
Còn nếu độc giả không phân biệt được kiến thức thật sự và quan điểm cá nhân thì độc giả không có mục đích đọc sách để học hỏi. Để đọc tốt một câu chuyện, bạn phải bắt mạch câu chuyện, nhạy cảm với từng nhịp đập của nó. Nhóm quy tắc cuối không chỉ dừng lại ở vấn đề nhận thức mà đã chạm tới vấn đề đánh giá, phê bình.
Điều này đúng trong khuôn khổ những giới hạn về khả năng mà chúng tôi đã đề cập trước đó. Nhưng lời của tác giả - được trích dẫn một cách cẩn thận để không bị sai lệch ý - phải được kèm vào phần tóm tắt giúp người viết, cũng là để người đọc theo phương pháp này tự đánh giá được liệu mình đã hiểu đúng ý tác giả chưa. Nhưng với các tác phẩm được sáng tác trước đó, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc nhận biết những từ ngữ mà tác giả sử dụng theo đúng cách người ta vẫn dùng tại thời gian và địa điểm sáng tác.
Đã bao nhiêu lần bạn ngủ gà ngủ gật trong khi đang đọc môt cuốn sách để rồi khi thức dậy bạn nhận ra mình chẳng biết gì về những điều đã đọc? Điều này không thể xảy ra nếu bạn làm theo những bước mà chúng tôi đã tóm lược ở đây nghĩa là, nếu bạn có một hệ thống để theo dõi mạch chung của cuốn sách. Các bất đồng ý kiến có thể được giải quyết bằng cách xoá bỏ hiểu nhầm hoặc sự thiếu hiểu biết. Họ không thể phủ nhận việc có ham muốn, nhưng họ phủ nhận việc có thể gọi ham muốn là tình yêu.
Nhưng điều này ít khi xảy ra. Đây là hình thức đọc phức tạp nhất và có hệ thống nhất trong tất cả các cấp độ. Một độc giả nếu chỉ đồng ý với một phần của cuốn sách có thể do dự khi phải nhận xét về tính hoàn chỉnh của tác phẩm.
Luận điểm này sẽ được làm rõ bằng việc chỉ ra sự khác biệt giữa các ngành khoa học xã hội và các ngành khoa học tự nhiên. Khi bị lão hoá, trí tuệ mới mất đi sức mạnh tăng kỹ năng và hiểu biết. Xét trên phương diện này, đây là kiểu đọc chủ động nhất.