Nhiều bạn trai khác hễ nghe ai nói gì thì phân tách. Tuy nhiên, vì hoa niên là tuổi bạc, nên tâm hồn họ lắm lúc bị những lực lượng tình cảm nhất là ái tình làm xao xuyến. Họ ưa nhìn cảnh thiên nhiên.
Họ cũng trông thấy trong đó có sự vui vẻ, trẻ trung. Tuy nhiên những nhận xét trên là cho đa số để nói rằng trong nữ giới vẫn có những lý trí sắc bén khi bên nam giới không thiếu bộ óc ngu đần. Trong buổi hoa niên, về óc tưởng tượng bạn trai thua bạn gái.
Về đường xã giao với kẻ ngoài đối tượng yêu của họ, họ tỏ ra nhàm chán qua loa. Dưới đây bạn và tôi ta thử căn cứ vào mục đích của ái tình để phân tích cốt tủy ái tình của bạn trai. Họ hoang mang trong rừng ý lực mà người đời tùy quan niệm sống cho là lý tưởng.
Bỏ duyên cũ mà say duyên mới thì lên ngựa sắt đi gặp gỡ, bàn tâm sự hết ngày đến đ êm. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận. Rồi nhờ ý chí gang thép họ trấn tỉnh tâm hồn.
Đến công viên lựa chỗ vắng họ lấy ra ngắm. Một tháng sau, có thể gặp họ để tóc bò lan tới mép tai mà không hớt cũng không chải. Người cha nhiều khi cứng cỏi, khô lạc không thuyết dụ họ được, chớ bà mẹ chân thành, dịu ngọt có thể đi sâu tận cung tương tâm hồn họ.
Lòng ham muốn có tính chất thơ mộng nhưng mang màu sắc lo âu, hồi hộp. Tôi nói không đáng trách vì họ không được ai giáo dục về lương tâm đã đ ành mà còn bị cám dỗ làm những điều quấy bởi hoàn cảnh đói rét, bởi các gương mù xung quanh của kẻ đồng số phận. Chương trình của họ là ăn, ngủ, chơi, bài tiết.
Họ không còn muốn làm gì cả. Họ cũng tự nhiên ưa chiêm ngưỡng mỹ nhân, thích ngắm nhìn giai nhân, các chuyện về tình tứ dễ lôi cuốn họ. Đánh trên dĩ vãng đen tối vì lỗi lầm một giá tréo to.
Nếu bạn chuyên tìm làm bạn tâm giao một người trai đẹp thì bạn nên nhớ con trai sẽ là đàn ông. Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình. Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng.
Mẹ giao phú con cho ơn quan phòng của Người vì chính người vì yêu con đã giao con trước cho mẹ. Người ta nỗ lực thôi. Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết.
Mất tình yêu họ nghe đau xót vì cô độc, vì thiếu sự bổ khuyết vào tâm hồn họ, bao nhiêu cực khổ của họ vì người yêu, bao nhiêu tốn kém của họ đổ ra để mua chuộc tình yêu. Muốn gia đình hạnh phúc, người vợ đừng thắc mắc khi thấy chồng mình ưa sống độc lập và ưa nói giọng có quyền. Cần thời giờ mạc khải cho những điều mà họ muốn chiếm đoạt trái tim người yêu, họ che giấu bằng đủ mánh lới gian xảo.