Cung lòng êm ấm của mẹ là cái tổ dịu hiền chứa con, con biết không. Quốc gia lại cần bạn hơn nữa vì giang san chỉ được xây dựng khi có những thế hệ say trào sức sống của giống nòi. Ơû đây chúng ta chỉ xét vài điểm hệ trọng.
Cầu xin Thượng đế cho tìm được người bạn tâm giao lý tưởng để giúp nhau làm nên trên đời. Ai làm gì bất mãn họ giận rồi quên luôn. Trong lớp thầy có rao bài chậm hay lẹ, có đổi thời dụng biểu bất ngờ, có vô trễ ra trễ, họ ít thắc mắc, tắc lưỡi, bực tức như bạn gái.
Oùc ích kỷ của họ, tôi thấy nặng trong óc độc đoán. Thực tế bội bạc với bản giấy lắm: nhiều điều ta ngồi một mình trong phòng văn tính hay đẹp, chắc thành công, khi đem thảo luận, thi hành bị chỉ trích, thất bại. Họ làm gì? Lòng buồn vằn vặc.
Như tôi đã nói, lúc tiền thanh niên, bạn trai ưa những gì liên hệ mật thiết với ngũ quan, mà bất kể cái gì sâu sắc. Lần nọ tôi đến thăm, ông gặp tôi bắt tay rồi vào nhà trong báo với bà ra tiếp khách. Lúc khác họ cho vải áo phức tạp hơn, có bông hoa, rồng rắn, bản đồ, địa bàn, đ èn lồng, tam giác v.
Mà khí bi quan, họ thấy nó gai nhọn và gai nhọn. Em chưa biết tôi là ai, con người thể xác, con người nội tâm và tình yêu của tôi đối với em thể nào. Chính tông là phụ nữ người ta có sự tế nhị duyên dáng trời cho riêng để che sự nhỏ mọn nếu có.
Bạn có cười nôn ruột chưa, mà hầu hết bạn trai qua thời thiếu thanh niên đều mắc ít nhiều chứng na ná như vậy. Chương trình gieo chân lý trong dân tộc, đồng loại còn bao la lắm, thưa bạn. Khốc hại nữa là nó làm cho bạn trai tác ác mà vẫn ngoan cố.
Con thấy dãy núi ở gần nhà mình, con sông cạnh đường đi vô nhà mình không. Nhưng ai đâu buồn có lý do chớ họ sầu vô lý. Sự thánh thiện của lương tâm nên họ đầu hàng cuộc đời.
Bạn trai chưa biết phải theo lý tưởng nào, ngày mai ra sao, nhưng bây giờ thấy lòng mình lâng lâng như cánh gió nên giữa xã hội họ lắm lúc tưởng mình cô độc vì cao vọng. Đó là ta vô tình phá hoại xã hội mà tưởng là lo cho xã hội. Những nữ sinh đừng quá tin rằng một vài tháng, một năm học chung trong lớp, bao lần tiếp chuyện công cộng hay riêng tư là đã am hiểu được bạn trai mình yêu thích.
Nhưng trong cuộc sống bạn thế nào cũng gặp những phút cô độc. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận.
Diện mạo coi tự nhiên. Ở thời đại ta có cái nguy hiểm nầy là người ta vì không có một quan niệm chân chính về vũ trụ, về con người nên khi bàn về thanh niên hay bị rơi lại trong những lý thuyết kêu như trống mà rỗng như bộng. Trong gia đình muốn ngày ly dị tiếp sau tuần trăng mật thì vợ cứ chọc tức chồng bằng cách ngạo nghễ, mỉa mai, la ó, mắng nhiếc trước mặt bạn bè, thượng cấp hay hạ cấp của họ.