Yù chí thành ra làm việc như cao su, sau cùng có thói quen không quyết định được sắt đá. Không chuyện phiêu của Quả dưa đỏ đầy tưởng tượng của các tiểu thuyết của Jules Vernes nào mà làm cho họ mơ mộng được. Khổ một nỗi lời cha mẹ khuyên họ dè dặt đề phòng họ coi là thường.
Nhưng thưa bạn, tôi sợ một chút nầy là tuổi bạn hay thay đổi. Không phải là bạn trai có ý để hồn phiêu lưu, có nhiều người chống trả với tật mơ mộng lắm. Trong nhiều tác phẩm nhất là trong người bản lĩnh, tôi nói thời đại ta ai cũng thấy cần những đầu óc già giặn để xây dựng nhưng lại người ta ưa sống trẻ, quảng cáo trẻ, nỗ lực tìm mọi phương cách cho mình trẻ.
Tâmtính thì đích thị là tâmtính phụ nhược. Tạo hóa sinh ra con người đã nghĩ đến nam và nữ. Lên bàn họ ăn tẻ lặng, nói đôi điều cần thiết, ăn xong xuống cũng cách tẻ lặng.
Bình thủy tinh rủi bể, có khéo hàn đến đâu vẫn còn di tích, tâm hồn nam thanh mà vấp té vào dâm ô làm sao khỏi lu đi những vẻ kiều diễm của khiết bạch. Đứng lên, họ đỏ mặt, nói lẹ lẹ và trông ngồi xuống cho rồi. Chớ nhất định không nô lệ nó để lúc nào cũng mơ vọng nó mà bỏ bê các việc hiện tại.
Còn nói nghịch, thì bạn trai nhất định không thua bạn gái. Có lúc họ nói bậy mà không hay vì mắc lo tỏ ra kỳ quái. Tại bảntính nam nhi, tự nhiên ưa bạch lộ bản năng thích uy quyền của mình.
Con người không quyền phi pháp tự ý tham gia. Cho tới chừng đứa bé ra đời, đỏ da thắm thịt rồi tình yêu con mới về trong tâm hồn người cha. Nếu bước vào những chủng viện hay nam tu viện công giáo rồi tưởng tượng một tâm hồn bạn trai vô tín ngưỡng sai lạc với một tâm hồn bạn trai tĩnh tu ta thấy có bao nhiêu khác nhau.
Bạn cứ biết nó là ái tình đi trật đường ái ân tự nhiên. Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ. Buồn như một gương mặt già.
Bị hoàn ảnh cô độc tư nhiên ta muốn tìm người để bộc bạch cõi lòng. Tôi muốn nói những trường hợp mà nếu không khéo phòng thủ ta khó bề giữ đức thanh khiết. Nhìn con mẹ mừng đến mắt long lanh ngấn lệ.
Nói tắt người ta thấy có sự tiến hóa nhanh chóng về cả mặt sinh lý và tâm lý trong bạn trai mà đặctính của cuộc tiến hóa ấy là ruồng bỏ hiện tại, say sưa tương lai. Ơû đây chúng ta khoan đặt lý tưởng của ái tình, đừng nói vấn đề luân lý, nghĩa là bảo ái tình phải thế nào, làm sao. Lúc họ đang sôi nổi trình bầy ý kiến thì họ nhất định thắng.
Khi viết mấy dòng nầy tôi tưởng tượng sẽ có không ít bạn gái bất mãn. Trái lại bạn gái tự nhiên thích lấy tình cảm làm áo cho mọi hành vi. Nhà giáo dục nên cho họ đọc lại sách giúp trí nầy cách lành mạnh như loại sách của Jules Vernes, Telemaque của Fenelon hay Odyssée của Homère.