Khi sử dụng chiếc mũ xanh, mọi người được chờ đợi để thể hiện những nỗ lực sáng tạo, hoặc là giữ yên lặng. Có những người không đủ khả năng đưa ra những nhận xét mang tính đóng góp mà chỉ luôn đi trỉ chích ý tưởng của người khác. Mấu chốt của việc suy nghĩ là chúng ta hãy quan sát hành động đó xem như thế nào để có thái độ lạc quan lạc tương ứng.
Chiếc mũ chỉ diễn tả cách thức cư xử của con người, không nói lên bản chất con người. Tôi có cảm giác rằng anh ta đang quay lại khi tôi nghe thấy tiếng lạo xạo trên đường. Tôi không thích việc bị lừa dối.
Phương pháp tư duy sáu chiếc mũ cho phép sử dụng những quá trình này. Ở phần trước, tôi đã đề cập đến vai trò của khả năng nhìn nhận và những mưo ước của lối tư duy mũ vàng. Thay vì sử dụng lôgíc để biện hộ cho những tình cảm còn kìm nén chưa được bộc lộ, người nghĩ có thể công khai nêu ra tình cảm của mình và chẳng cần phải chứng minh tại sao họ lại nghĩ như vậy.
…Sẽ nguy hiểm nếu chúng ta định giá sản phẩm rượu của chúng ta quá cao. … Anh vừa đưa ra những cách tiếp cận vấn đề theo cách truyền thống. Các nhà tâm lý học luôn làm theo cách này.
Có những trạng thái cảm xúc về sự việc như: trung lập. Và mỗi chúng ta bộc lộ những xác cảm đối với những quyết định đó. Ví như sự phán xét ở toà án, ban bồi thẩm đôi lúc không thống nhất được quan điểm với nhau, dù với bất kỳ chứng cứ gì.
Sử dụng chiếc mũ đen, chúng ta chỉ ra những gì là sai, là không phù hợp và những gì sẽ không xảy ra. Bước tiếp theo chúng ta nên sử dụng tư duy mũ trắng để nêu ra toàn bộ những thông tin liên quan. Vì vậy, nhũng câu hỏi mà họ đặt ra thường để chứng minh những lập luận của mình là đúng và để đánh bại những lập luận của đối phương.
Mọi người nói rằng áp dụng khái niệm mới này, tình trạng phạm tội trong khu vực họ ở đã giảm đáng kể. Nhưng chúng ta cùng lúc không thể có sự nhạy cảm tốt đối với mọi việc, cũng giống như việc chúng ta không thể thiết kế một sân gôn vừa là nơi lý tưởng để đua xe, vừa là nơi lý tưởng để đánh gôn. Trong thế giới hiện thực, không có gì xảy ra chính xác 100% như chúng ta dự đoán.
Cả hai bên bắt đầu với những vị trí đã được thiết lập sẵn. Ngay cả khi chúng ta nhìn nhận một sự việc đã xảy ra, chúng ta cũng nên chọn cacáh nhìn nhận những mặt tích cực hoặc chọn lóc cách bình luận vấn đề một cách tích cực. Hãy coi rằng tất cả mọi người đều trở thành cảnh sát.
Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau: Những chiếc mũ cũng là những vật xung quanh mà ta thường thấy. Não bộ của chúng ta chỉ có thể nhạy cảm với một lối tư duy tại một thời điểm.
Hãy đưa ra những số liệu, những dự báo và cả những chứng cứ. Nếu một người biết tiếp theo sẽ đến một chiếc mũ đen được sử dụng, thì anh ta sẽ chuẩn bị và sử dụng nó tốt hơn so với việc thình lình được yêu cầu sử dụng và đưa ra những ý kiến tức thời vì lo sợ hết thời gian. Quyết định cuối cùng được dựa trên những tư duy được đưa ra bởi chiếc mũ trắng (số liệu thực tế),chiếc mũ vàng (những lợi ích có thể), chiếc mũ đen (sử cẩn trọng) và chiếc mũ đỏ (khả năng trực giác và cảm giác).