Họ có lý vì chính Horace đã nói về Virgile, bạn của ông: Là phân nữa của tâm hồn tôi: Dimidium animae meae. Dĩ nhiên phải biết lựa người để cuộc sống gia đình là một bản cầm sắt tuyệt diệu. Thưa bạn, người bạn trai quen biết và chưa quen biết.
Chắc con không biết? Có lẽ con yêu mẹ lắm nhưng con yêu trong thinh lặng, còn mẹ yêu con yêu vừa trầm mặc vừa bao nhiêu lo lắng săn sóc nhất là khi con gần ra đời. Lấy ái tình, nhất là nhục tình là điều quái gỡ chỉ có sự tu hành là quý trọng, còn yêu nhau, có con cái là bậy, đáng khinh. Đừng quá quan tâm đến sự bắt họ suy nghĩ, lý luận để nhớ, mà lặp đi lặp lại, tạo cho họ có thói quen nhớ cách máy móc.
Dĩ nhiên nếu không sửa các tật ấy về sau trên đường họ còn gặt những ác quả thảm khốc nữa, nó có thể làm đời họ tiêu tàn. Đó là gốc rễ bụng ghen của bạn trai. Vậy hỡi bạn trai, đời bạn quý báu lắm.
Nền giáo dục buổi thiếu thời cho bạn trai nên cótính chất luyện tập (dressage) hơn là bắt ép lĩnh hội những của ăn tinh thần mà họ chưa đủ khả năng thụ nhận. Mà thưa bạn, ở đời cái gì lôi vật khác thì vật khác ấy phải bị chi phối không? người ta hay nói đ àn ông là phái mạnh nhưng dưới góc cạnh ái tình tôi thấy đ àn ông bị chi phối nên thỉnh thoảng tôi gọi đ àn ông là phái yếu. Cha nói cùng mẹ những lời âu yếm, mẹ có những cử chỉ tỏ tình nồng thắm với cha: tất cả họ cho là cha hú hí hay mẹ cút hà giỡn với họ.
Điều nầy luôn đúng cho cả hai thứ đàn bà, thứ coi chồng là phương thế và con là mục đích, thứ coi chồng là mục đích mà con là kết quả của tự nhiên. Có nhiều vấn đề không ăn thua đến óc xã hội, việc tổ chức chánh quyền, cải tạo phong tục, canh tân xứ sở, họ vẫn bàn leo qua, ra đề nữa, nói không ra đâu mà cứ nói. Lối chơi ấy nó làm cho người ta lờn tình yêu, làm cho cửa lòng mất đi vẻ trầm mặc thuận hợp cho ái tình trong sạch, làm cho tâm hồn giống y quán giải khát, ai muốn ra vào tự ý.
Mà có lỗi cũng vẫn khóc, buồn cả ngày, tìm thượng cấp xin lỗi được mới yên. Lẹ len mi thì chắc bất mãn Paul Guth và TT đến phát cáo. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều.
Có nhiều bạn trai vì nhát mà bị chạm tự ái, đổ cộc khi tranh luận. Có nhiều tâm hồn thú thật với tôi nỗ lực học tập lắm nhưng trí vẫn nghe lâng lâng, hồn cứ trôi lạc vào những mơ mộng, nhất là mộng ái ân. Nếu chàng Thúc Sinh của Nguyễn Du có hồi vênh mặt nói:
Ta chỉ muốn những con người vâng vâng, dạ dạ để ta dễ thao túng các ý riêng của mình thì ở tương lai ai gánh vác cơ đồ. Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập. Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay.
Bạn họ thành thật đem chuyện lòng bàn với họ, họ đem nộp kẻ khác. Đóng một vai trò phục vụ dân chúng bất cứ ở đâu nhất là ở những công sở nơi nói lên đường lối của chánh phủ, bạn trai nên đề phòng chẳng nhữngtính lãnh đạm mà còn tật cau có, khinh người vô tình hay cố ý tỏ ra tư cách quan liêu, bốc lột, trưởng giả, độc tài làm cho kẻ thức giả có cảm tưởng mình là sâu dân mọt nước, tôi biếttính đ àn ông thì ưa dứt khoát, mau lẹ, trực tiếp mà quần chúng thì có kẻ lải nhải nói, giằng co công việc hay làm những gì khác mất thì giờ, phá rối việc chung. Người ta trở thành tồi tàn, suy nhược hồi nào không hay.
Nếu gặp người khác phái phải hết sức thận trọng. Vô phước thay bạn gái nào trao thân đổi phận cho họ, đời hôn nhân sẽ là đời lên mốc. Đánh trên dĩ vãng đen tối vì lỗi lầm một giá tréo to.