Đó là nói ngoài xã hội, ngay trong học đường, nơi mà họ thường chung sống với bao giáo viên, giáo sư, giảng sư, bè bạn, họ vẫn nhát. Còn nhiều nguyên nhân khác, nhưng phải chịu nguyên nhân chính là người ta vấp té trong tồi phong bại tục. Đứa bé trai có lần ăn khế ngọt hễ sau thấy khế là đòi ăn, tưởng khế nào cũng ngọt.
Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Họ tuân kỷ luật vì coi kỷ luật là một phương thế giựt cấp bằng, mua chức vị xã hội để nuôi thân, nuôi vợ, nuôi chồng, nuôi con và tạo cảnh gia đình ấm cúng trong ích kỷ. Trở về thực tế, sống theo lý trí và ý chí rồi chuẩn bị cho tương lai.
Tôi chỉ nhấn mạnh ở chỗ bạn trai đừng tỏ ra mình là phái yếu ở chỗ chạy theo mê say, thờ lạy ảnh giai nhân. Cha mẹ nên cho họ đi thăm bác sĩ và để ý lo cho sức khỏe của họ. Những cuộc bàn tâm sự cách thành thực trong tinh thần tín cẩn, những cuộc chơi giải trí, những giờ đọc sách lành mạnh là tiên đan để trị bịnh cô độc của bạn trai dậy thì.
Lấy xương sườn của người nam thứ nhất là Adong để dựng nên người nữ thứ nhất là Evà. Hồi viết bạn trai viết với tuổi thơ, tuổi của thiếu dè dặt, lại viết trong cơn lốc cuồng loạn của ái tình, có khi của tình ghen, tình hiềm tị, oán thù. Mà từ chỗ phẫn uất đến chỗ phản động chỉ còn một bước gần.
Trong buổi hoa niên, về óc tưởng tượng bạn trai thua bạn gái. Người ta thấy còn tổn hại cho danh giá nữa. Mà cái gì mạnh thì thu hút, còn cái gì bị thu hút thì yếu.
Người ta nỗ lực thôi. Ai bôn ba mua chuộc mọi thánh công mà không nhận được tình yêu của Tạo hóa, không trả lại tạo hóa bằng tình yêu của mình, phục vụ Ngài và phụng sự nhân loại theo sự chỉ dẫn của những uy quyền đại diện cho Ngài, thì người ấy sau cùng trên tỏ sáng phải tuyệt vọng và chết với bạch thủ trong biển sầu khổ, hối tiếc, oán than. Tôi xin mượn lại của Giám mục để gởi bạn.
Tối họ ngủ ngon như thường. thấy trong khi nữ sinh ưa học thuộc lòng, vận dụng óc trực giác thì nam sinh thích phân tách, thích tổng hợp. Họ thấy có cảm tình với cái vẻ đẹp thiên nhiên.
Sự bạc đãi lên mặt của một cô gái ỷ mình học cao, trẻ đẹp, giàu sang có thể bị lòng tự trọng nầy trừng trị đến khốc hại. Nếu không tập cách xã giao vì đức bác ái, bạn gái có thể lắm lúc tỏ ra thô lỗ, cộc cằn. Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa.
Giá họ bị ai chỉ trích hoặc oan hoặc ưng, ngưởi thấy họ tia ha đính chánh, khi đánh, khi đỡ, lúc giận, lúc vui, nói hằng loạt để tự vệ, để chỉ trích đối phương. Người tình cũ, thưa bạn, sẽ là một mối lo đáng sợ cho bạn. Trước hết đừng so sánh đàn bà với đàn ông về óc trách nhiệm đối với con cái.
Đừng quá cẩu thả để bạn mình quá phóng túng đến khi bạn tình chung tan vỡ mà phải những trò ghen tuông làm suy giảm nhân cách. Xin bạn lấy những tư tưởng ấy làm tiêu chuẩn sống cho đời mình khỏi hoang phí. Tình bằng hữu, sư đệ ngày xưa Khổng Mạnh ca tụng ngày nay cũng bị một thứ lương tâm lưu manh, hám lợi, chồn cáo của một số bạn trai bôi lọ.